Luik

SCHETS

Luik.  De oude stad aan de Maas heeft heden ten dage geen geweldige reputatie. Industrie, verval en voorbijrazend verkeer bepalen haar imago. Het is een stad van oude glorie en pogingen om de sombere waas die over de stad hangt op te poetsen.

De stad kent een lange en indrukwekkende geschiedenis.  Als prinsbisdom, industriehart van Wallonië en verdediger van het koninkrijk België kende Luik roerige tijden.

In 1914 was Luik dagen aaneen een toonbeeld van België's vastberadenheid en trots; de laffe Duitse overval en schending van de zo zorgvuldig gewogen neutraliteit werden door de indrukwekkende fortenring van de Maasstad wereldwijd onder een vergrootglas gelegd. Luik was naar alle maatstaven de eerste slag in het bloedbad dat de Grote Oorlog zou worden en een luis in de pels van het machtige keizerrijk van Wilhelm II. 

Luik anno nu. Loncin ligt in het noordwesten. In roze is de citadel aangegeven

TOEN

Luik was voor de Duitse legers de toegangsdeur tot België in zowel 1914 als 1940.
Bij beide aanvallen speelden de machtige forten van Luik een rol, maar lang niet zo overtuigend als de Belgen hadden gehoopt. In 1914 beslisten enorme houwitsers over het lot van de veelal bakstenen ring.  In 1940 had beton zijn intrede gedaan, maar was het met name het luchtwapen (parachutisten en Stuka's) dat de forten bedwong. De forten van Luik, met andere woorden, bleken op de belangrijke momenten in de historie verouderd. I

n 1914 trokken de Duitsers binnen 10 dagen Luik voorbij. Pogingen om hen te stoppen leken succesvol, maar nadat de Belgische generaal Leman zijn troepen naar de westoever dirigeerde was de weerstand snel gebroken. Triest hoogtepunt van de slag om Luik was de ontploffing in de kruitkamers van fort Loncin, waardoor het trotse fort in een ruïne veranderde.

Fort Loncin, een indrukwekkende ruïne.

Het vestigde de reputatie van de Dikke Bertha, het Duitse superkanon wat speciaal voor dit doel was gebouwd, en vernietigde de reputatie van fortenringen.
Dat laatste zou, bijvoorbeeld rond Verdun in 1916, verstrekkende gevolgen hebben. Luik intussen stal kostbare dagen van het strakke Schlieffenplan en is daarmee te scharen onder de factoren die de uitkomst van de totale Grote Oorlog beslisten.

Luik ontving het Legion d'Honneur van de Fransen voor de heldhaftige verdediging (zie kop: 5 du 16 aout 1914)

NU

Het verval van Luik trad de laatste decennia van de twintigste eeuw in. De mijnen en industrie sloten hun deuren. De stad raakte in verval terwijl het steeds opdringende autoverkeer Luik tot een smerig knooppunt maakte. De charme van het Maasdal legde het af tegen de grauwheid van een nieuwe realiteit.

De laatste jaren wordt gewerkt aan het slechte imago, maar nog altijd is de stad op veel plaatsen vervuild en vervallen. Er zijn maar weinig goede wegen, veel panden zijn in slechte staat van onderhoud en monumenten en begraafplaatsen zijn nauwelijks onderhouden. Een stad die zijn geschiedenis niet koestert is zijn toekomst niet waard.

Veel van de 12 forten  die in 1914 de verdediging van Luik vormden zijn te bezichtigen, maar de vrijwilligers die dit mogelijk maken beperken de toegangstijden soms tot enkele dagen per jaar. Het lijkt een vicieuze cirkel: hoe minder mogelijkheden, hoe minder het bezoek. Loncin is een terechte uitzondering op de regel. Het is ook een spiegel van de stad: trots in de wortels, eens onverwoestbaar, nu vervallen.

- U -

home